Iedere wijnliefhebber komt er vroeg of laat mee in aanraking: een fles openen waar iets “niet helemaal klopt”. De geur is muf, de smaak valt tegen en de frisheid ontbreekt. Grote kans dat je te maken hebt met kurksmaak. Hoewel het gelukkig steeds minder vaak voorkomt, blijft het belangrijk om te weten hoe je kurksmaak herkent en wat je kunt doen om teleurstelling te voorkomen. In deze blog lees je wat kurksmaak precies is, hoe je het snel herkent en hoe je voorkomt dat het je wijnbeleving bederft!
1. Wat is kurksmaak eigenlijk?
Kurksmaak ontstaat door een natuurlijke stof, TCA (2,4,6-trichlooranisol), die in contact kan komen met de kurk van de fles. Het is dus niet letterlijk het kurk zelf dat de smaak veroorzaakt, maar een chemische reactie waarbij de kurk een rol speelt. Hierdoor krijgt de wijn een muffe, natte karton- of kelderachtige geur en smaak.
Belangrijk om te weten: kurksmaak is niet gevaarlijk, maar maakt de wijn wel onaangenaam om te drinken. Zelfs prachtige flessen, zoals een Lune de Schiste blanc of een Feuerheerds Douro Reserva, kunnen er in zeldzame gevallen door aangetast zijn.
2. Hoe herken je kurksmaak?
Kurksmaak is meestal al bij de eerste slok duidelijk merkbaar, maar vaak herken je het nog eerder aan de geur. Ruik je aan je glas en komt er een muffe lucht van nat karton, vochtige kelder of schimmelig hout naar boven? Dan is de kans groot dat de wijn kurksmaak heeft.
Bij wijnen die normaal juist levendig en fruitig zijn, zoals de Villa Blanche Sauvignon Blanc met zijn frisse citrusaroma’s of de elegante Grenache Rosé, zou je direct merken dat de fruitigheid verdwenen is. De wijn oogt dof, vlak en zonder de sprankeling die je gewend bent. Het kan verwarrend zijn, want soms is kurksmaak subtiel aanwezig. Hoe vaker je proeft, hoe makkelijker je dit leert onderscheiden.
3. Wat kurksmaak níet is
Veel mensen verwarren andere afwijkingen met kurksmaak. Een wijn die wat stug smaakt omdat hij nog jong is, of een wijn die juist wat oxidatief is en daardoor een bruinig tintje en notige smaak heeft, is niet per se “kurk”. Ook een mousserende wijn waarvan de bubbels zijn verdwenen, heeft geen kurksmaak.
Kurksmaak is echt te herkennen aan die muffe geur en het wegvallen van fruitige en frisse tonen. Dat maakt het verschil met een wijn die gewoon zijn top heeft gehad, zoals een witte wijn die te lang geopend heeft gestaan.
4. Hoe vaak komt kurksmaak voor?
Het goede nieuws is dat kurksmaak tegenwoordig steeds minder voorkomt. Dankzij verbeterde technieken bij kurkproducenten is het aantal besmette kurken flink gedaald. Toch schat men dat nog steeds 1 à 2 procent van de flessen kurksmaak kan hebben.
Bij Vinox merk je bovendien dat het risico lager is, omdat een groot deel van het assortiment ook verkrijgbaar is met schroefdop of in Bag-in-Box. Een Villa Blanche Picpoul de Pinet in fles met schroefdop of een praktische Bag-in-Box rosé kan daardoor zonder zorgen langer worden bewaard en geschonken, zonder risico op kurk.
5. Wat kun je doen als je kurksmaak ontdekt?
Heb je een fles met kurksmaak geopend, dan is er helaas geen manier om de wijn nog te redden. De muffe tonen verdwijnen niet en worden vaak zelfs sterker naarmate de wijn langer openstaat. Wat je wel kunt doen, is de fles terugbrengen naar de winkel of leverancier. Goede wijnhandelaren, zoals Vinox, begrijpen dat dit erbij hoort en helpen je met een passende oplossing.
Tip: gooi de wijn niet meteen weg, maar bewaar de fles en kurk. Zo kun je duidelijk aangeven wat er mis is gegaan.
6. Hoe kun je kurksmaak voorkomen?
Helaas heb je zelf weinig invloed op het ontstaan van kurksmaak, omdat het in de kurk zit voordat je de fles opent. Wat je wel kunt doen, is slim kiezen en zorgvuldig bewaren:
- Kies varianten met schroefdop of Bag-in-Box: Steeds meer kwaliteitswijnen zijn met schroefdop of in pak verkrijgbaar. Dit sluit kurksmaak volledig uit.
- Bewaar flessen liggend: Zo blijft de kurk vochtig en sluit hij goed af. Een droge kurk kan krimpen en zo andere problemen veroorzaken, al leidt dit niet tot kurksmaak zelf.
- Koop bij betrouwbare leveranciers: Bij een gespecialiseerde wijnhandel weet je dat de flessen zorgvuldig geselecteerd en bewaard worden. Dit verkleint de kans op fouten aanzienlijk.
7. Leer van de ervaring
Hoe vervelend een fles met kurksmaak ook is, het helpt je wel om je proefvaardigheden verder te ontwikkelen. Als je eenmaal een fles met kurk hebt geproefd, herken je het vaak de volgende keer sneller. Zie het als een leerervaring die je helpt om nog bewuster te genieten van je volgende glas.
Probeer bijvoorbeeld eens een proeverij met vrienden waarbij je verschillende stijlen naast elkaar zet, zoals een frisse Sauvignon Blanc, een ronde Chardonnay en een fruitige Grenache Rosé. Mocht er ooit een fles met kurk tussen zitten, dan weet je precies hoe groot het verschil is met een wijn die perfect op dronk is.
Conclusie
Kurksmaak in wijn is gelukkig zeldzaam, maar wel iets wat iedere wijnliefhebber kan tegenkomen. Door de geur en smaak goed te herkennen, voorkom je dat je onnodig een teleurstellend glas drinkt. En dankzij alternatieven zoals schroefdop en Bag-in-Box is de kans op kurk kleiner dan ooit.
Ben je benieuwd welke wijnen het beste passen bij jouw smaak en gelegenheid? Of wil je advies over het kiezen van de juiste varianten zonder risico op kurksmaak? De specialisten van Vinox staan klaar om je te helpen. Bestel vandaag nog jouw favoriete wijnen en ervaar zelf de kwaliteit en betrouwbaarheid die Vinox te bieden heeft!
